+ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

 Ετος 1958 είμαι με τον αείμνηστο Γιάννη Αθανασίου ( (Όπως βλέπομε τη φωτογραφία ο Γιάννης είναι αριστερά και εγώ δεξιά λίγο πιο πίσω), στην Α΄τάξη του τότε εξατάξιου Γυμνασίου Άνδρου, σε εκδρομή στο Μοναστηρι του Αγίου Παντελεήμονος.( Είμαστε τότε 12 χρόνων) Παρατηρείστε την σωματική αδυναμία μου σε αυτή τη φωτογραφία , ΄δεν είχα ούτε να φάω τότε ,είχα μείνει ορφανός από πατέρα στα 9 μου χρόνια ορφανός και ήμουν πάμφτωχος.

Σε όλη του τη ζωή ο Γιάννης Αθανασίου δίδαξε με επιμονή δύο πράγματα : Το Σταυρό και τη Διδασκαλία του Χριστού, επίσης την Αρετή του Σωκράτη. Και ύστερα από πολύ μόχθο ηθικό, ψυχικό, πνευματικό και σωματικό, θα περίμενε κανείς να περάσει ήσυχα και ήρεμα τα τελευταία χρόνια της ζωής του, όμως ο Κύριος Ιησούς Χριστός είχε άλλα σχέδια γι΄αυτόν για να μας διδάξει με αυτό το τρόπο την υπομονή και τη πραότητα και τη Χριστιανική καρτερία που έδειξε αυτός ο άνθρωπος αντιμετωπίζοντας μια φοβερή εκφυλιστική ασθένεια του νου του και του σώματος του, όμως ακόμη και με αυτό το τρόπο ο Γιάννης ύψωσε τη σημαία του Χριστού για μας δείξει οτι η διδασκαλία του δεν ήταν μόνο λόγια αλλά και έργα στη μεγάλη θλίψη του.... Τον επισκεπτόμουν τακτικά τα τελευταία χρόνια και τον έβλεπα να λυώνει κάθε μέρα, όπως λυώνει το κερί μπροστά στην εικόνα του Χριστού. Ποτέ ένα αχ! ένας αναστεναγμός δεν βγήκε ποτέ από τα χείλη του. Τη τελευταία φορά που τον είδα κάθησα δίπλα του έβαλα το χέρι μου στο μέτωπο του, το πρόσωπο του ήδη είχε πάρει το νεκρικό χρώμα του επικείμενου θανάτου, και έψαλα με τη σειρά τα χαρμόσυνα αναστάσιμα απολυτίκια. Στο απολυτίκιο του Α΄ήχου ( Του λίθου σφραγισθένος) δεν είδα καμμια αντίδραση στις κόρες των ματιών του, στο απολυτίκιο του Β΄ήχου ( Ότε κατήλθες προς το θάνατο, η ζωή η αθάνατος) επίσης καμμια αντίδραση, όμως στο τρίτο απολυτίκιο ( Ευφραινέσθω τα ουράνια, αγαλλιάσθω τα επίγεια), φάνηκε μια αντίδραση κατανόησης και χαράς στα μάτια του, αυτό για μένα σημαίνει ότι μέσα του , έστω και σε αυτή τη κατάσταση που βρισκόταν, υπήρχε η χαρά , η ευφροσύνη και η αγαλλίαση του Χριστού. ΔΕν μπορώ να γράψω άλλα , γιατί τα μάτια μου στάζουν βροχή τα δάκρυα μου.......
Να είναι αιωνία η μνήμη του στη μνήμη του Θεού και στη δική μας ολιγόβια μνήμη.
Αμήν
Κωνσταντίνος Στρατής
ερασιτέχνης ψάλτης 

Επιστολή αποστόλου Παύλου προςΓαλάτας κεφάλιο 5, στίχοι 16-26

 "Λέγω δέ, πνεύματι περιπατεῖτε καὶ ἐπιθυμίαν σαρκὸς οὐ μὴ τελέσητε. ἡ γὰρ σὰρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύματος, τὸ δὲ πνεῦμα κατὰ τῆς σαρκός· ταῦτα δὲ ἀντίκειται ἀλλήλοις, ἵνα μὴ ἃ ἂν θέλητε ταῦτα ποιῆτε. εἰ δὲ Πνεύματι ἄγεσθε, οὐκ ἐστὲ ὑπὸ νόμον. φανερὰ δέ ἐστι τὰ ἔργα τῆς σαρκός, ἅτινά ἐστι μοιχεία, πορνεία, ἀκαθαρσία, ἀσέλγεια, εἰδωλολατρία, φαρμακεία, ἔχθραι, ἔρεις, ζῆλοι, θυμοί, ἐριθεῖαι, διχοστασίαι, αἱρέσεις, φθόνοι, φόνοι, μέθαι, κῶμοι καὶ τὰ ὅμοια τούτοις, ἃ προλέγω ὑμῖν καθὼς καὶ προεῖπον, ὅτι οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν. ὁ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος. οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν Πνεύματι, πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες."

( Γαλάτας κεφάλιο 5, στίχοι 16-26 )

Ερμηνευτική σχολιαστική ανάλυση.

Ο απόστολος Παύλος εδώ θέτει το σπουδαίο ζήτημα της διαπάλης των επιθυμιών του σαρκικού φρονήματος εναντίον των επιθυμιών του πνεύματος και αντιστρόφως.

Η σάρκα προσπαθεί να υποτάξει το πνεύμα και το πνεύμα προσπαθεί να υποτάξει τη σάρκα.

Όμως σε αυτό το σημείο θα εκθέσω μερικές έννοιες όπως τις καταλαβαίνω από την έμπονη προσπάθεια της κατανόησης αυτών των εδαφίων της Καινής Διαθήκης.

Σύμφωνα με τον αδιάψευστο λόγο του Ευαγγελίου , ο άνθρωπος είναι κατ΄εικόνα και καθ΄ομοίωση του Θεού πλασμένος, αυτές είναι οι θείες προδιαγραφές του, και όπως ο Θεός είναι Τριαδικός, Πατέρας, Υιός και Άγιο Πνεύμα, έτσι και ο άνθρωπος ως εικόνα του Θεού είναι Τριαδικός, μία ουσία, ένας άνθρωπος, και τρεις φύσεις, δηλαδή έχει το Νου, τη Σάρκα και το Πνεύμα, στη πλήρη διατήρηση της εικόνας του Θεού , οι τρεις υποστάσεις ενωμένες και αδιαίρετες έως του θανάτου του του,που συμφωνούν όλες ματαξύ τους, δηλαδή ο Νους, η Σάρκα και το Πνεύμα του ανθρώπου που θα επρεπε να θέλουν να ευαρεστούν το Θεό, αφού είναι η εικόνα του. Όταν όμως εξ αιτίας της αμαρτίας αμαυρωθεί η κατ΄εικόνα του Θεού πλασθείσα ανθρώπινη ωραιότητα και τελειότητα, τότε η σάρκα κηρύσσει πόλεμο κατά του Πνεύματος και προσπαθεί να κάμει τα δικά της έργα που είναι εναντία του Πνεύματος!

Και εδώ ο μέγας απόστολος Παύλος ονοματίζει ποια είναι τα έργα της σάρκας που έχει επαναστατήσει κατά του Πνεύματος και προσπαθεί να διασπάσει την ενότητα που θα έπρεπε να υπήρχε ματαξύ του Νου, της Σάρκας και του Πνεύματος εις την εφαρμογή του Θεϊκού αγαθού! Έτσι τα έργα της επαναστατημένης σάρκας είναι η μοιχεία, η πορνεία , κάθε πράξη διαφθοράς που κάνει ακάθαρτο τον άνθρωπο, η ακολασία, η πλεονεξία, η υπερηφάνεια,η επιδειξιομανία, το μίσος, η μανία για την απόλαυση της ηδονής, η ειδωλολατρεία, η μαγεία ( μέντιουμ, οιονοσκόποι, αστροσκόποι κλπ), οι εχθρότητες, οι φιλονικείες, οι τσακωμοί, οι ζηλοφθόνιες, οι θυμοί, οι φατριασμοί που διαιρούν τους ανθρώπους σε πολιτικά κόμματα και παρατάξεις, οι διχόνιες, οι αιρέσεις, που οδηγούν σε σχίσματα, οι φθόνοι, οι φόνοι, τα μεθύσια, οι ασωτίες,, ο πόλεμος, οι άσεμνες διασκεδάσεις, και άλλα όμοια με αυτά, για τα οποία λέει ο Παύλος, ότι αυτοί που τα κάνουν, και δεν μετανοούν γι΄αυτά , δεν θα κληρονομήσουν τη βασιλεία των ουρανών. Όταν όμως το Άγιο Πνεύμα νικήσει τα έργα της σάρκας, τότε παράγει στις καλοπροαίρετες και πιστές καρδιές το δικό του καρπό που είναι η αγάπη προς όλους η χαρά από τη λύτρωση που δίνει ο Χριστός, η ειρήνη που παρέχει η αγαθή συνείδηση που θεμελιώνεται στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου και εξικνείται και προς το παγκόσμιο περιβάλλον, ώστε να γίνει ειρηνικό, η μακροθυμία προς εκείνους που φταίνε απέναντι μας, η καλοσύνη και η διάθεση μας να εξυπηρετούμε τους άλλους, η αγαθότητα της καρδιάς, η αξιοπιστία στα λόγια και στις υποσχέσεις μας, , η πραότητα απέναντι σε εκείνους που μας φέρονται με εξοργιστικό τρόπο, , η εγκράτεια και η αποφυγή κάθε πονηρής πράξης, το δίκαιο ισομοίρασμα της τροφής για όλους τους κατοικούντας απί της γης..

Εάν συνεπώς δεν είχε αμαυρωθεί η εικόνα του Τριαδικού Θεού εντός του ανθρώπου , αυτός θα παρήγαγε μόνο τον άγιο καρπό του αγίου Πνεύματος, επειδή όμως άφησε τη σάρκα του και τις αμαρτωλές της επιθυμίες να υπερισχύσει του πνεύματος , γι΄αυτό έφθασε στη τραγική θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα ώστε να εκτελεί τα έργα της σάρκας αντί των έργων του πνεύματος. Κατά συνέπεια η μετάνοια και η πίστη στο Χριστό δια του κηρύγματος του Ευαγγελίου του , είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ αναγκαία, και είναι η πρώτιστη ανάγκη για όλη την ανθρωπότητα ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα, πολιτισμό, επιστημονικες γνώσεις, πάνω από κάθε γεωπολιτικό συμφέρον, πετρέλαια, φυσικό αέριο, εξοπλισμούς, συμμαχίες κρατών, εμβόλια, κάρτες των πολιτών, πλαστικό χρήμα, ή χάρτινο χρήμα, εσωτερικούς ή εξωτερικούς πολέμους κλπ. Το σωτήριο μήνυμα του Ευαγγελίου του Χριστού τα ξεπερνάει όλα αυτά και τα θεωρεί σκουπίδια μπροστά στο έξοχο της γνώσης του Χριστού και του Ευαγγελίου Του.

Εδώ έρχεται η σωτηρία δια της πίστεως στο Χριστό, όπου ο πιστός Χριστιανός σταυρώνει τη σάρκα του πάνω στο Σταυρό του Χριστού και έτσι μένει ελεύθερο το πνεύμα του να αποδίδει το πνευματικό καρπό του αγίου Πνεύματος όπως τον αναφέρει εδώ ο απόστολος Παύλος. Χωρίς όμως το Χριστό, κανένας δεν μπορεί να σταυρώσει και να εξαφανίσει τα πονηρά έργα της σάρκας του, σπείρει φθορά με τα έργα της σάρκας του, και στο τέλος θερίζει ό,τι έχει σπείρει , εν/ώ αφήνει το πνεύμα του να λιμοκτονεί!

Η απόδειξη οτι τα έργα της σάρκας έχουν υπερισχύσει των έργων του Πνεύματος παρουσιάζεται κάθε μέρα στις καθημερινές ειδήσεις και στις "ψυχαγωγικές " εκπομπές των μ.μ. ε., μας τα παρουσιάζουν οι άστεγοι, οι πεινασμένοι, οι διψασμένοι και οι ρακένδυτοι, οι πάσης φύσεως αμαρτωλοί και οι φυλακισμένοι, και οι πρόσφυγες, μας τα παρουσιάζει η κατάκριση και οι τηλεοπτικές δίκες εναντίον όσων έχουν αποτύχει να φέρουν πνευματικό καρπό, και που οι επικριτές τους και οι τηλεοπτικοί δικαστές τους δεν είναι καλύτεροι από αυτούς! ¨ομως όλοι αυτοί οι ξεπεσμένοι και οι παρίες, τα αποβράσματα της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας είναι οι αδελφοί και φίλοι του Χριστού είναι οι πολύτιμες ψυχές για τις οποίες ο αναμάρτητος και αθώος Χριστός έχυσε το αιμα του πάνω στο Σταυρό, και αντί να κρίνονται και να κατακρίνονται από τους άλλους δήθεν "δικαίους" θα έπρεπε κάθε μέρα να διδάσκονται το Ευαγγέλιο του Χριστού, τη μετάνοια και τη πίστη στο Χριστό! Ένας προσεκτικός παρατηρητής θα δει ολοφάνερα μπροστά του τα "έργα της σαρκός" όπως ακριβώς τα αναφέρει και τα περιγράφει λεπτομερώς ο απόστολος Παύλος στην προς Γαλάτας επιστολή του , η Γαλατία την εποχή που γράφει αυτή την επιστολή του ο Παύλος, ήταν μια μεγάλη Ρωμαϊκή επαρχία.που εκτεινόταν σχεδόν από ακτή σε ακτή μέσα από τα βουνά και τις πεδιάδες της σημερινής κεντρικής Τουρκίας. Δεν γνωρίζουμε σε πόσο μεγάλο τμήμα της περιοχής αυτής κήρυξε το Ευαγγέλιο ο Παύλος, όταν έγραψε την επιστολή του προς τους Γαλάτες το 47 μ.Χ δηλαδή πριν από 1975 χρόνια.

Κωνσταντίνος Στρατής

ερασιτέχνης ψάλτης

ΤΟ NAYTIKO ΠΟΙΗΜΑ CROSSING THE BAR TOY ΑΓΓΛΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ALFRED TENNYSON (ερμηνεία και σχολιαστική ανάλυση από τον Κωνσταντίνο Στρατή πρώην πλοίαρχο Ε.Ν)) .

 

Crossing the bar. 

                     1
  Sunset and evening star,
  And one clear call for me!
And may there be no moaning of the bar,
  When I put out to sea,

                      2
But such a tide as moving seems asleep,
    Too full for sound and foam,
When that which drew from out the boundless deep
    Turns again home.

                       3

Twilight and evening bell,
And after that the dark!
And may there be no sadness of farewell,
    When I embark.

                        4

For tho' from out our bourne of Time and Place
    The flood may bear me far,
I hope to see my Pilot face to face
    When I have crossed the bar.




Μετάφραση.

                                1
Δύση του ήλιου, και φάνηκε το βραδινό αστέρι,
Και ένα καθαρό κάλεσμα για μένα!

    Και μπορεί να μην υπάρχει βογγητό στα αβαθή (BAR) * (1)
Όταν έβαλα μπροστά για την
ανοικτή θάλασσα. 

                                       2
Αλλά μια τέτοια παλίρροια καθώς κινείται φαίνεται κοιμισμένη,
γεμάτη από ήχο και αφρό,

Όταν αυτό που άντλησε από έξω από το χωρίς όρια βάθος
το γυρίζει πάλι πίσω προς το σπίτι.

                                     3
Λυκόφως, και χτυπάει η βραδινή καμπάνα,

    Και μετά από αυτό το σκοτάδι!

    Και μπορεί να μην υπάρχει θλίψη του αποχαιρετισμού,

    Όταν εγώ μπαρκάρω  * (2) 

                                      4
Για αυτό  έξω από τα όρια μας του Χρόνου και  του Χώρου,

η πλημμυρίδα * (3) , μπορεί να με φέρει μακριά,

ελπίζω να δω τον Πιλότο μου πρόσωπο με πρόσωπο,

oταν έχω πια θα έχω διασταυρώσει-περάσει  τα αβαθή, (και έχω πια βγει στον ανοικτό,         ατελείωτο και χωρίς όρια βάθους ωκεανό)


*Σημειώσεις του μεταφραστή ( Κωνσταντίνου Στρατή). .
* (1)..|(* bar =εκεί που συνορεύει το δέλτα του ποταμού με το ανοικτό πέλαγος και κατά κανόνα ο βυθός είναι αμμώδης ως δεχόμενος προσχώσεις από τους μεγάλους πλωτούς ποταμούς.  

Για τη διέλευση μεγάλων πλοίων από τα λεγόμενα bar που είναι ναυτικός όρος στους ναυτικούς χάρτες, έχουν ανοιχτεί δίαυλοι, τους οποίους οι βυθοκόροι συνέχεια βαθαίνουν για να διατηρούνται στο επιθυμητό βάθος δια μέσου των οποίων ταξιδεύουν ακόμη και φορτωμένα πλοία κατά την ώρα της παλίρροιας της πλημμυρίδας ( High water)  όπου  θα έχουν το μεγαλύτερο βάθος., 

* (2).  embark=μπαρκάρω=επιβιβάζομαι στο πλοίο για το ταξίδι
* (3)    το ανώτατο όριο της παλίρροιας=flood, 

Σχόλια.

Το ποίημα αυτό το έγραψε ο Alfred Lord Tennyson το 1889.
Ο ποιητής χρησιμοποιεί μια εκτεταμένη μεταφορά και αντιπαραβάλλει το θάνατο με το πέρασμα αμμώδους αβαθούς (BAR) ανάμεσα στη παλίρροια της ζωής με την ανερχόμενη πλημμυρίδα, και του ωκεανού που βρίσκεται πέρα από το θάνατο και τον αναφέρει σαν "χωρίς όρια βάθος", όπου εκεί όλοι μας ανεξαιρέτως επιστρέφουμε στο αληθινό μας σπίτι.

Ο  Tennyson έγραψε αυτό το ποίημα μετά από μια σοβαρή ασθένεια και ενώ βρισκόταν στη θάλασσα και ταξίδευε (ίσως ως ναυτικός) , γι΄αυτό και χρησιμοποιεί ναυτικούς όρους.
Η εκτεταμένη μεταφορική έννοια αυτού του περίφημου ποιήματος παρουσιάζει το γαλήνιο και ασφαλές ταξίδι  με τη βοήθεια του Πιλότου μας από τη ζωή δια μέσου του θανάτου προς το αληθινό και μόνιμο σπίτι μας που είναι η επουράνια βασιλεία του Χριστού.

Ο Πιλότος είναι μεταφορικά ο Θεός, τον οποίον ο ποιητής ελπίζει να συναντήσει κατά πρόσωπο.
Ο Tennyson εξήγησε " Ο Πιλότος είναι πάνω στο πλοίο όλο το χρόνο, αλλά στο σκοτάδι δεν τον βλέπουμε... Αυτός είναι  Θεϊκός και Αόρατος, ο Οποίος πάντα καθοδηγεί το πλοίο της ζωής μας."

Οπως είπα ο Tennyson χρησιμοποιεί στοιχεία από το ταξείδι ενός πλοίου που ξεκινάει από ένα λιμάνι μέσα σε ένα πλωτό  ποταμό όπου έχει παλίρροια, περνάει το δέλτα του ποταμού κατά τη διάρκεια της πλημμυρίδας της παλίρροιας ( High water), περνώντας το bar στις εκβολές του πλωτού ποταμού και βγαίνει στον ανοικτό και απέραντο  ωκεανό.

Πάνω στο πλοίο, αν και δε φαίνεται, είναι πάντα ο Πιλότος δηλαδή ο ίδιος ο Θεός, που ρυθμίζει τα πάντα και Αυτός χαράσσει τη πορεία του πλοίου, όπου στο κροσσάρισμα- διασταύρωση= πέρασμα του bar, όλοι μας μεταβαίνουμε από την επίγεια φθαρτή ζωή στην αιώνια άφθαρτη ζωή, που στο ποίημα του ο Tennyson, την παρουσιάζει μεταφορικά σαν ένα ωκεανό με ατέρμονο βάθος.
Στη διαθήκη του ο Tennyson έγραψε στο γιο του να δημοσιεύσει το ποίημα αυτό τελευταίο στη συλλογή του. Οι στίχοι αυτού του θαυμάσιου ποιήματος ήρθαν σε μια στιγμή στο μυαλό του και δεν έκαμε κόπο για να το σκεφτεί και να το γράψει, οπως είχε πει ο Tennyson στο γιο του..

Εχει λυρικές εικόνες το ποίημα με τη δύση του ηλίου, το λυκόφως, το σκοτάδι που συμβολίζει τον επερχόμενο θάνατο, τη καμπάνα του πλοίου που μετρούσε κάποτε το χρόνο για τις βάρδιες στη γέφυρα, και τί άλλο εκτός από μια βάρδια, είναι η ζωή του ανθρώπου πάνω στη γη; 
Το ποίημα έχει 4 στροφές και οι στίχοι στη κάθε στροφή είναι δυσανάλογοι σε μήκος και εναλλάσσονται ως προς την ποσότητα των συλλαβών, παρά ταύτα δίνουν μια μεγαλοπρέπεια στο άκουσμα του ποιήματος, το οποίο έχει μελοποιηθεί πολλές φορές κατά καιρούς από μεγάλους μουσικούς.

Κωνσταντίνος Στρατής
Μεσαριά Ανδρος.
συντ. πλοίαρχος 
και ερασιτέχνης  ψάλτης στον Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Μεσαριάς Ανδρου.

Υ/Γ
Η αρχική δημοσίευση της εργασίας μου αυτής έγινε την 21 Αυγούστου 2015