ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023 ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΣΣΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΟΥΖΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕΣΑΡΙΑΣ ΑΝΔΡΟΥ.

 Η ομιλία εκφωνήθηκε μετά το πέρας της Δοξολογίας στον Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Μεσαριάς  Ανδρου από την Διδασκάλισσα Δέσποινα Βούζα.
Η 25η Μαρτίου έχει διπλή σημασία για τους Έλληνες. Είναι θρησκευτική και εθνική γιορτή. 

Με την λέξη Ευαγγελισμός αναφερόμαστε στη χαρμόσυνη είδηση της επικείμενης γέννησης του Ιησού Χριστού, που δόθηκε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς την Μαριάμ. Επίσης, στις 25 Μαρτίου 1821 ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση ενάντια στην τουρκική σκλαβιά που κρατούσε την Ελλάδα δέσμια για 400 χρόνια. Εκείνη τη μέρα συγκεντρώθηκε στην Αγία Λαύρα μεγάλο πλήθος στρατιωτικών δυνάμεων και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε και κήρυξε το ξεκίνημα του επαναστατικού αγώνα. Εκεί υψώθηκε το λάβαρο του αγώνα και δόθηκε ο όρκος «Ελευθερία ή θάνατος. Μέσα σε σχετικά σύντομο διάστημα, ως το 1830, η Ελλάδα κέρδισε την ανεξαρτησία της.  

Ανάμεσα στους δασκάλους του Γένους ξεχωρίζει για τη δράση του ο λόγιος επαναστάτης Ρήγας Βελεστινλής, γνωστός ως Ρήγα Φεραίος, ο οποίος μας λέει: 

«Όλοι, χωρίς εξαίρεσιν, έχουν χρέος να ηξεύρουν γράμματα. Η Πατρίς έχει να καταστήση* σχολεία εις όλα τα χωρία διά τα αρσενικά και θηλυκά παιδιά. Εκ των γραμμάτων γεννάται η προκοπή, με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη». 

Η Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε επτά χρόνια πριν από την έναρξη της Μεγάλης Επανάστασης του 1821, με σκοπό να συντονίσει τις προσπάθειες των υπόδουλων Ελλήνων για την απελευθέρωσή τους. Η οργάνωση ιδρύθηκε μυστικά από τρεις άσημους εμπόρους, τον Εμμανουήλ Ξάνθο, το Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ. Αργότερα, αρχηγός έγινε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης. 

Οι Φιλικοί άφηναν να εννοείται ότι πίσω από την Εταιρεία υπήρχε μια Μεγάλη Δύναμη, που ήθελε την απελευθέρωση των Ελλήνων. Πολλοί πίστευαν ότι πίσω από την μυστική Αρχή της Φιλικής Εταιρείας κρυβόταν η Ρωσία, ωστόσο οι ηγέτες της γνώριζαν καλά, παρόλο που δεν το φανέρωναν, ότι η οργάνωση στηριζόταν στον ενθουσιασμό των πατριωτών και στα χρήματα που κατέβαλλαν τα εγγραφόμενα μέλη της.  

Τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην αρχή ήταν ελάχιστα. Αργότερα, στη Φιλική Εταιρεία μυήθηκαν πολλοί από τους πρωταγωνιστές του Αγώνα, όπως ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δίκαιος ή Παπαφλέσσας, ο πρώην κλέφτης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και αρκετοί άλλοι.  

Λέει ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματα του: 

<<Κατάλαβα τότε, πως ό,τι κάνουμε θα το κάνουμε μόνοι μας και ότι δεν έχουμε καμία ελπίδα από τους ξένους… στα 1820 έλαβα γράμματα από τον Υψηλάντη για να είμαι έτοιμος, όπως και όλοι οι δικοί μας. Εικοστή πέμπτη Μαρτίου ήταν η μέρα της γενικής επανάστασης». 

Από τις αρχές Ιανουαρίου του 1821, αφού τα πάντα ωρίμασαν, άρχισαν οι Έλληνες και επέστρεφαν στα σπίτια τους από τα ξένα, από τη Ρωσία, Βλαχία, Μολδαβία, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη και από τα άλλα μέρη για να λάβουν μέρος στον αγώνα για την πατρίδα, την ημέρα που αποφασίστηκε από τους απεσταλμένους της Εταιρείας. Οι αρχιερείς προέτρεπαν τους ιερείς να διαβάζουν στις εκκλησίες παρακλήσεις νύκτα και μέρα προς τον Θεό για να ενισχύσει τους Έλληνες στον μελλοντικό αγώνα   

Η Επανάσταση ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1821 στην Πελοπόννησο, με επιθέσεις εναντίον οχυρωμένων Τούρκων στα Καλάβρυτα. Στις 23 Μαρτίου παραδόθηκε στους Έλληνες η Καλαμάτα.  

Το ξέσπασμα της ελληνικής Επανάστασης, αρχικά καταδικάστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής. Η Ιερή Συμμαχία, που συγκροτήθηκε μεταξύ της Ρωσίας, της Αυστρίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας, με κοινές αποφάσεις ήταν αντίθετη απέναντι σε οποιαδήποτε επαναστατική κίνηση. 

Λέει ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του: 

«Η επανάστασις η δική μας δεν ομοιάζει με καμμιάν απ' όσαις γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον των διοικήσεών των είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήτον ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος. Ούτε ο Σουλτάνος ηθέλησε ποτέ να θεωρήση τον ελληνικόν λαόν ως λαόν, αλλ' ως σκλάβους». 

Μεγάλοι ήρωες του ΄21, ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Μακρυγιάννης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Κανάρης, η Μπουμπουλίνα και πολλοί ακόμη πολέμησαν ηρωικά για να είμαστε εμείς ελεύθεροι. 

Είμαστε εις το "εμείς" γράφει ο Μακρυγιάννης στα Απομνημονεύματα του: 

«Γράφουν σοφοί άντρες πολλοί, γράφουν τυπογράφοι ντόπιοι και ξένοι διαβασμένοι για την Ελλάδα, ένα πράμα μόνον με παρακίνησε κι' εμένα να γράψω, ότι τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι' αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσωμεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι' όλοι μαζί και να μην λέγη ούτε ο δυνατός "εγώ", ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγη ο καθείς "εγώ"; Όταν αγωνιστή μόνος του και φκιάση, ή χαλάση, να λέγη "εγώ". Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε "εμείς". Είμαστε εις το "εμείς" κι' όχι εις το "εγώ"». 

 

Ζήτω το Έθνος! 

Ζήτω η Επανάσταση!  Δέσποινα Βούζα Διδασκάλισσα στο Δημοτικό Σχολείο Μεσαριάς Άνδρου.