ΚΑΡΔΙΑΝ ΚΑΘΑΡΑΝ ΚΤΙΣΟΝ ΕΝ ΕΜΟΙ Ο ΘΕΟΣ, ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑ ΕΥΘΕΣ ΕΓΚΑΙΝΙΣΟΝ ΕΝ ΤΟΙΣ ΕΓΚΑΤΟΙΣ ΜΟΥ.

 

Ο Πεντηκοστός Ψαλμός

Είναι ο υπέροχος και πολύ γνωστός ψαλμός του Δαυίδ ο 50ος Ψαλμός. Λέγεται ότι τον έγραψε περίπου το 1000 πΧ. Την εποχή εκείνη ο Δαυίδ κυριεύθηκε από σφοδρό πάθος για τη πανέμορφη Βηθσαβεέ τη γυναίκα του στρατηγού Ουρίου. Το ολέθριο αυτό ερωτικό του πάθος τον τύφλωσε, και για να του πάρει τη γυναίκα,  έστειλε τον άνδρα της στο χειρότερο και πιο επικίνδυνο σημείο της μάχης σκόπιμα, ώστε να σκοτωθεί.
Όταν συναισθάνθηκε τη μεγάλη αμαρτία του και ζητώντας τη συγχώρηση από τον Θεό έγραψε αυτόν τον εκπληκτικό ψαλμό, που είναι και θεωρείται ο ψαλμός της μετανοίας όλων των Χριστιανών, γι΄αυτό και τον ψάλλουμε κάθε Κυριακή στην Εκκλησία, οπου την ώρα αυτή γίνεται και η προσκύνηση του Ιερού Ευαγγελίου. Επίσης ψαλλεται ή αναγιγνώσκεται σε όλες σχεδόν της Ιερές ακολουθίες της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Οι στίχοι του  Ψαλμού αυτού είναι οι ακόλουθοι:

Eλεησόν με ο Θεός κατά το μέγα Ελεός Σου και κατά το πλήθος των οικτιρμών Σου εξάλειψον το ανόμημα μου.
Επι πλειον πλύνον με από της ανομίας μου, και από της αμαρτίας μου καθάρισόν με.
Οτι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω, και η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστί δια παντός.
Σοί μόνω ήμαρτον, και το πονηρόν ενώπιον Σου εποίησα, οπως αν δικαιωθής εν τοις λόγοις Σου, και νικήσης εν τω κρίνεσθαί Σε.

Ιδού γαρ εν ανομίαις συνελήφθην, και εν αμαρτίαις εκίσσησε με η μήτηρ μου.

Ιδού γαρ αλήθειαν ηγάπησας. Τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας Σου εδήλωσας μοι. Ραντιείς με υσσώπω και καθαρισθήσομαι. Πλυνείς με και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι. Ακουτιείς μοι αγαλλίασιν και ευφροσύνην. Αγαλλιάσονται οστέα τεταπεινωμένα. Απόστρεψον το πρόσωπον Σου από των αμαρτιών μου, και πάσας τας ανομίας μου εξάλειψον.
Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός και πνευμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου. Μη απορρίψης με από του προσώπου Σου, και το πνεύμα Σου το Αγιον μη αντανέλης απ εμού.
Απόδος μοι την αγαλλίασιν του σωτηρίου Σου, Και πνεύματι ηγεμονικώ στήριξόν με. Διδάξω ανόμους τας οδούς Σου,  και ασεβείς επί Σε επιστρέψουσι.
Ρύσαι με εξ αιμάτων ο Θεός,  ο Θεός της σωτηρίας μου. Αγαλλιάσεται η γλώσσα μου την δικαιοσύνην Σου.

Κύριε,τα χείλη μου ανοίξεις, και το στόμα μου αναγγελεί την αίνεσιν Σου.

Ότι, ει ηθέλησας θυσίαν,έδωκα αν. Ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις. Θυσία τω Θεώ, πνεύμα συντετριμμένον. Καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει. Αγάθυνον, Κύριε εν τη ευδοκία Σου την Σιών και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ.
Τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαυτώματα.
Τότε ανοίσουσιν επι τω θυσιαστήριον Σου μόσχους.

Ακολουθεί μια ερμηνευτική ανάλυση μόνο για τον πιο κάτω αναφερόμενο στίχο όπου τα παρακάτω σχόλια είναι προσωπικές μου σκέψεις και σε καμιά περίπτωση δεν διεκδικούν το αλάθητο, έτσι ζητώ την κατανόηση του αναγνώστη, καθόσον μάλιστα δεν είμαι ειδικός στα θεολογικά ζητήματα.

" Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός, και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου"
Με αυτό το στίχο ο βασιλιάς Δαυίδ παρακαλεί τον Θεό να κτίσει μέσα του μια νέα καθαρή καρδιά, και επίσης να εγκαινιάσει εντός του ένα  νέο καθαρό πνεύμα, το οποίο θα είναι ευθύ,τίμιο και έντιμο, γιατί καταλαβαίνει ο άνθρωπος αυτός, ότι πρέπει να υπάρξει μια ριζική ανανέωση μέσα σε αυτόν της καρδιάς του και του πνεύματός του.
Κατάλαβε σε ποια ηθική εξαθλίωση τον οδήγησε η παλαιά βρώμικη καρδιά του και το παλαιό βρώμικο πνεύμα του δια της επιθυμίας και του σφοδρού ερωτικού πάθους προς τη γυναίκα του πλησίον του.Έτσι λοιπόν, εξ αιτίας αυτής της κακίας του και της αμαρτίας του, φρόντισε ώστε ο άνδρας της γυναίκας αυτής να τοποθετηθεί σε τέτοια επικίνδυνη θέση στη μάχη ώστε να σκοτωθεί, όπως έτσι ακριβώς έγινε.
και ύστερα από αυτή του τη πράξη του πήρε και τη γυναίκα.
Εάν δε υπάρξει ριζική αλλαγή και ανανέωση στην καρδιά και στο πνεύμα του ανθρώπου, τουτέστιν ανανέωση όλου του εσωτερικού κόσμου του, ώστε  ο άνθρωπος να ζει μια καινούργια ανανεωμένη ζωή, δεν υπάρχει καμιά ελπίδα να αλλάξει και η διαγωγή του. Οι σκέψεις του θα συνεχίζουν να είναι κακές, οι επιθυμίες του θα είναι κακές, οι πράξεις του που θα απορρέουν από τις κακές σκέψεις του και τις κακές επιθυμίες του, θα είναι κακές και γενικά θα ζει έτσι, ώστε να εκπληρώνει όλες τις διαβολικές του επιθυμίες, που είναι αντίθετες στο αγνό και καθαρό θέλημα του Θεού.
Όμως εδώ γεννιέται το εύλογο ερώτημα.
Μπορεί από μόνος του ο άνθρωπος να ανανεώσει και να αλλάξει αυτή τη ζοφερή εσωτερική του κατάσταση;
Η απάντηση που απορρέει μέσα από την Αγία Γραφή και από την ερμηνεία που έχουν δώσει οι Πατέρες της Εκκλησίας, είναι ένα κατηγορηματικό  όχι.
Αυτή η ανανέωση επέρχεται μόνον από το πνεύμα του Θεού, γιατί αυτό μόνον μπορεί να κτίσει μια καθαρή νέα καρδία και να εγκαινιάσει ένα νέο καθαρό πνεύμα μέσα στον άνθρωπο.
Για να γίνει αυτό πρέπει να μετανοήσει για τις αμαρτίες του και να εξομολογηθεί σε Πνευματικό κατά το Ιερό Μυστήριο της εξομολόγησης, που είναι ένα από τα 7 Μυστήρια της Εκκλησίας μας, και να λάβει την συγχώρηση.
Ακόμη εξ όλων αυτών μπορούμε να καταλάβουμε ότι τελικά η ανθρωπότητα αποτελείται από δύο τύπους ανθρώπων. Δηλαδή αυτούς οι οποίοι βρίσκονται και ζουν με μια παλαιά βρώμικη καρδιά και ένα βρώμικο πνεύμα,
και σε αυτούς που έχουν καταλάβει την κατάσταση και έχουν ζητήσει από το Θεό, και τους έχει ακούσει, και τους έχει αλλάξει τον εσωτερικό τους κόσμο, κατοικώντας μέσα τους δια του αγίου Πνεύματός Του, οδηγώντας τους σε μετάνοια και εξομολόγηση.

Κωνσταντίνος Στρατής
άμισθος ψάλτης  στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου,
Μεσαριάς Ανδρου.